Jak Komisja Europejska zamierza walczyć z pseudoekologicznym marketingiem? Jakie tym samym założenia przewiduje projekt dyrektywy w sprawie uzasadniania oświadczeń środowiskowych?
Istotną barierą dla zielonej transformacji jest pseudoekologiczny marketing. Mimo tego, że konsumenci poprzez swoje codzienne wybory chętnie wnosiliby wkład w bardziej zieloną gospodarkę, utrudnia to im jednak brak zaufania do ekologicznych działań przedsiębiorców i produktów. Firmom brakuje wiarygodności i często niestety obserwuje się nieuczciwe praktyki handlowe związane ze zrównoważeniem środowiskowym produktów.
Konsumenci najczęściej mierzą się z dwoma zjawiskami. Po pierwsze spotykają się z praktyką składania niejasnych lub słabo uzasadnionych oświadczeń środowiskowych, które sugerują, że produkt lub przedsiębiorca ma pozytywny wpływ na środowisko. Po drugie mają do czynienia ze stosowaniem oznakowań dotyczących zrównoważonego charakteru, które często nie są przejrzyste i wiarygodne.
W celu wzmocnienia pozycji konsumentów unijnych Komisja przedstawiła projekt dyrektywy w sprawie uzasadniania wyraźnych oświadczeń środowiskowych i informowania o nich (link).
Czego dotyczy projekt dyrektywy?
Komisja zamierza ustalić minimalne wymogi dotyczące uzasadniania dobrowolnych oświadczeń środowiskowych i oznakowań ekologicznych w ramach praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów. Czyli jeśli w przyszłości firma będzie chciała napisać, że jej produkt jest przyjazny dla środowiska lub nie wpływa negatywnie na klimat to będzie zobowiązana do stosowania omawianych przepisów.
Jak uzasadniać oświadczenia środowiskowe?
By uzasadnić stosowane oświadczenie środowiskowe przedsiębiorąca będzie zobowiązany do przeprowadzenia oceny w tym celu. Komisja Europejska proponuje, aby ocena spełniała następujące kryteria. Ocena powinna:
- opierać się na uznanych danych naukowych i najnowszej wiedzy technicznej,
- przedstawiać znaczenie wpływu, aspektów i efektywności z perspektywy cyklu życia produktu,
- uwzględniać wszystkie istotne aspekty i skutki umożliwiające ocenę efektywności,
- wskazywać, czy dane oświadczenie zawiera dokładne informacje na temat całego produktu, czy tylko jego części,
- wykazywać, że oświadczenie nie jest równoważne z wymogami nałożonymi przez przepisy prawa,
- zawierać informacje, czy efektywność środowiskowa danego produktu jest znacząco lepsza niż jest to powszechnie przyjęte,
- określać, czy pozytywne efekty w jednym aspekcie środowiskowym nie będą miały negatywnego wpływu na inny,
- zawierać wymóg przejrzystego informowania o kompensacji gazów cieplarnianych (tj. użycia tzw. offsetów).
Jednocześnie dyrektywa przewiduje w jaki sposób konsumenci powinni być informowani o oświadczeniach środowiskowych. Jak przewiduje dyrektywa wszystkie oświadczenia:
- powinny obejmować wyłącznie wpływ na środowisko oceniany na podstawie powyższych kryteriów i zostały uznane za istotne dla danego produktu lub przedsiębiorcy,
- powinny zawierać informacje dotyczące sposobu, w jaki konsumenci mogą prawidłowo stosować produkt, aby ograniczyć jego wpływ na środowisko,
- powinny zawierać informacje dotyczące uzasadnienia (w tym informacje dotyczące produktu lub działalności przedsiębiorcy, aspektów, wpływu lub efektywności objętych oświadczeniem).
Jak będą weryfikowane oświadczenia środowiskowe?
Oświadczenia środowiskowe będą musiały zostać zweryfikowane i certyfikowane przez niezależnego weryfikatora. Akredytowany weryfikator będzie przeprowadzać kontrolę oświadczeń przedłożonych przez przedsiębiorstwo zanim znajdą się one w publicznym obiegu. Środek ten zapewni weryfikację i potwierdzenie rzetelności i wiarygodności każdego oświadczenia, z którym konsument będzie miał do czynienia.
Pozytywna weryfikacja będzie kończyć się wydaniem certyfikatu zgodności. Certyfikat ten będzie uznawany w całej UE.
Nasze wnioski
Obecnie dyrektywa jest procedowana przez instytucje europejskie, które jeszcze wewnętrznie nie uzgodniły swojego stanowiska względem propozycji Komisji. Jednak już obecnie przedsiębiorstwa, które obawiają się oskarżeń o pseudoekologiczny marketing powinny rozważyć czy na zasadzie dobrowolności stosować projektowane przepisy.
Autor: Jakub Bednarek
Zachęcamy do kontaktu: jakub.bednarek@maruszkin.pl
