20 lutego 2024 roku, osiągnięto istotny krok w dziedzinie certyfikacji pochłaniania gazów cieplarnianych! Rada i Parlament Europejski przyjęły wstępne porozumienie polityczne w sprawie regulacji mającej na celu ustanowienie pierwszego ramowego systemu certyfikacji na poziomie UE dla stałego usuwania dwutlenku węgla, rolnictwa węglowego i magazynowania węgla w produktach.
Ta inicjatywa, zaproponowana przez Komisję Europejską w listopadzie 2022 roku, ma ogromne znaczenie dla dalszych działań mających na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Jakie są cele proponowanej regulacji?
Kluczowym celem proponowanej regulacji jest zachęcenie do rozwoju technologii usuwania dwutlenku węgla oraz zrównoważonych rozwiązań w zakresie rolnictwa węglowego. Chodzi również o stworzenie nowych możliwości dochodowych dla sektorów gospodarki wdrażających technologie usuwania dwutlenku węgla lub opracowujących produkty długoterminowego przechowywania węgla, a także dla zarządców terenów prowadzących innowacyjne praktyki rolnictwa węglowego. W tym celu zaproponowano ustalenie jasnych i wiarygodnych zasad na poziomie UE dotyczących kwantyfikacji, monitorowania i weryfikacji usuwania dwutlenku węgla.
Główne elementy porozumienia dotyczą zakresu regulacji, kryteriów i procedur certyfikacji oraz monitorowania i odpowiedzialności operatorów.
Co będzie zawierać rozporządzenie?
Rozporządzenie zawierać będzie otwartą definicję pochłaniania dwutlenku węgla, zgodną z wytycznymi Międzyrządowego Zespołu ONZ ds. Zmian Klimatu (IPCC) i obejmie wyłącznie pochłanianie dwutlenku węgla atmosferycznego lub biogenicznego. Jeżeli chodzi o typy działalności, które obejmie regulacja należy wskazać, że będzie to:
- stałe usuwanie dwutlenku węgla,
- tymczasowe przechowywanie węgla w produktach,
- tymczasowe przechowywanie węgla z rolnictwa węglowego oraz redukcje emisji z gleby
W ramach porozumienia ustalono, że Komisja Europejska opracuje raport dotyczący możliwości certyfikacji działań prowadzących do redukcji emisji innych niż te związane z glebą. Certyfikacja będzie opierać się na pilotażowym podejściu do metodologii certyfikacji dla działań zmniejszających emisje rolnicze, takie jak fermentacja pokarmowa zwierząt i zarządzanie gnojowicą. Co istotne, regulacja nie obejmie tzw. unikniętych emisji związanych z brakiem wylesiania czy instalacją odnawialnych źródeł energii. Jest to ważny krok w kierunku uwzględnienia różnorodności działań mających na celu redukcję emisji w ramach unijnego systemu certyfikacji.
Kto będzie mógł być certyfikowany?
Zgodnie z wynegocjowanym porozumieniem, by móc być certyfikowanym usuwanie dwutlenku węgla musi spełniać cztery główne kryteria: kwantyfikację, dodatkowość, długoterminowe przechowywanie oraz zrównoważoność. Certyfikacja będzie odbywać się na podstawie metodologii opracowanej przez Komisję Europejską.
W kontekście zrównoważonego rolnictwa węglowego, współprawodawcy ustalili, że musi zawsze przynosić ono co najmniej korzyść dla różnorodności biologicznej (włączając w to zdrowie gleby i unikanie degradacji terenu).
W kontekście monitorowania i odpowiedzialności, regulacja określa jasne obowiązki monitorowania oraz zasady odpowiedzialności dla operatorów. Parlament Europejski i Rada zgodzili się na rozróżnienie między okresem aktywności a okresem monitorowania i wyjaśnili, że operatorzy będą odpowiedzialni za wszelkie przypadki ponownego uwolnienia CO2 do atmosfery w okresie monitorowania. Odpowiedzialności będą poddani operatorzy także w przypadku niekompletnego lub przerwanego monitorowania składowanego CO2.
Elektroniczny rejestr
Ważnym aspektem porozumienia jest także utworzenie wspólnego i transparentnego elektronicznego rejestru UE, który ma umożliwić publiczny dostęp do informacji dotyczących certyfikacji i jednostek usuwania dwutlenku węgla. Rejestr ten będzie pełnił kluczową rolę w zapewnieniu przejrzystości i wiarygodności działań w ramach systemu certyfikacji.
Podsumowanie
Należy zaznaczyć, że porozumienie osiągnięte 20 lutego jest porozumieniem wstępnym i wymaga jeszcze formalnego przyjęcia przez obie instytucje.
Ostatecznie, to porozumienie jest ważnym krokiem naprzód w kierunku walki ze zmianami klimatycznymi w UE oraz osiągnięcia ambitnego celu neutralności klimatycznej do 2050 roku. Daje ono podstawy do wprowadzenia kompleksowego systemu usuwania węgla i redukcji emisji z gleby w prawodawstwie UE, co może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego i ochrony środowiska naturalnego.
Autor: Franciszek Nowak
Zachęcamy do kontaktu! franciszek.nowak@maruszkin.pl
