Zmiana systemu EU ETS wz. z pakietem legislacyjnym „Fit for 55” – wynik porozumienia pomiędzy Radą a Parlamentem Europejskim w grudniu 2022 r.

Podsumowanie zarządcze

Zmiany w zakresie systemu ETS i powiązanych instrumentach klimatycznych przewidują:

  1. większe wsparcie dla ciepłownictwa systemowego w Polsce (dodatkowe przydziały darmowych uprawnień),
  2. prawdopodobnie stopniowe włączenie ITPO komunalnych do systemu,
  3. przyśpieszenie redukcji uprawnień,
  4. prowadzenie systemu ETS dla transportu drogowego i budownictwa,
  5. ustanowienie Społecznego Funduszu Klimatycznego, którego Polska będzie największym beneficjentem.

Dyrektywa 2003/87 określająca jak działa ETS będzie zmieniana w celu dostosowania jej do unijnego celu redukcji gazów cieplarnianych we wspólnocie o 55% do 2030 r. Najważniejsze zmiany przewidywane przez nowelizację, uwzględniające nieformalnie uzgodnione przez Parlament Europejski i Radę UE (państwa członkowskie), są następujące:

1. nowelizacja dyrektywy ETS przewiduje specjalnych system wsparcia dla sektora ciepłownictwa systemowegoobejmującego instalacje w państwach Europy Środków-Wschodniej. Zakłada on: zwiększenie o 30 % darmowych przydziałów, obowiązek przyjęcia planów dekarbonizacyjnych zawierających cele i kamienie milowe, których osiągnięcie jest weryfikowane co roku, pieniężny ekwiwalent dodatkowych darmowych EUA powinien być przeznaczany na inwestycje dekarbonizacyjne i poniżej przedstawiamy treść przepisów w tym zakresie (obecnie dostępna jest tylko wersja w j. ang.).

In Member States where, on average in the years 2014-2018, the share of emissions from district heating installations of the EU total of such emissions divided by the Member States’ share of GDP of the EU total GDP is greater than […] 5 for district heating for the period from 2026 to 2030, additional free allocation of 30 % of the quantity determined pursuant to Article 10a shall be given to installations provided that an investment volume equivalent to the value of that additional free allocation received is invested to significantly reduce emissions before 2030 in accordance with climate-neutrality plans in accordance with sub-paragraph 3 and that the attainment of the targets and milestones referred to in point (b) of the third subparagraph are confirmed by the verification carried out in accordance with sub-paragraph 4. By 1 May 2024, operators of district heating installations shall establish a climate neutrality plan for their installations. That plan shall be consistent with the climate neutrality objective set out in Article 2(1) of Regulation (EU) 2021/1119 and shall set out: measures and investments to reach climate-neutrality by 2050 at installation or company-level; intermediate targets and milestones to measure, by 31 December 2025 and by 31 December of each fifth year thereafter, progress made towards reaching climate – neutrality as set out in point (a); an estimate of the impact of each of the measures and investments referred to in point (a) as regards the reduction of greenhouse gas emissions. The attainment of the targets and milestones referred to in point (b) of the third subparagraph shall be verified by 31 December 2025 and by 31 December […] of each fifth year thereafter, in accordance with the verification and accreditation procedures provided for in Article 15. No free allowances beyond what is referred to in the first subparagraph shall be allocated if achievement of the intermediate targets and milestones has not been verified in 2025 or in 2030.

2. do systemu EU ETS progresywnie będą włączane ITPO odpadów komunalnych:

prawdopodobnie od 2024 r. będą one zobowiązane do uzyskania zezwolenia na emisje, monitorowania emisji na podstawie zatwierdzonych planów oraz raportowania do KOBIZE i

prawdopodobnie od 2028 r. będą zobowiązane do rozliczania emisji na analogicznych zasadach co inne instalacje.

3. zmniejszenie ilości EUA w systemie tak aby doprowadzić do redukcji w ramach instalacji będących w EU ETS emisji o ok. 62%. Zakładamy, że nie doprowadzi to do znacznego wzrostu cen względem obecnych poziomów (dziś ok 85 EUR za EUA), gdyż już teraz kupujący EUA dyskontują w ich cenie przyszłe zmniejszenie podaży,

4. wprowadzono zmiany w zakresie mechanizmu przeciwdziałającemu nadmiernym wzrostom cen uprawnień (art. 29a dyrektywy ETS). W uproszczeniu, parametry jego aktywacji zostały tak zmieniona, aby mógł on realnie wpłynąć na obniżenie cen w przypadku zbyt dynamicznych wzrostów,

5. stopniowo będą wycofywane darmowe uprawnienia dla przemysłu narażonego na ucieczkę emisji (na początek wycofanie dla nawozów, żelaza i stali, aluminium oraz cementu), co może mieć potencjalnie pozytywne skutki dla sektora energetycznego. Większa presja cenowa na przemysł potencjalnie przełoży się na bardziej dynamiczną redukcję emisji, tym samym skutkująca mniejszym popytem tego sektora na EUA,

6. bez zmian pozostają parametry działania Rezerwy Stabilności Rynkowej, która od 2019 r. przyczynia się do znacznego wzrostu cen EUA wz. z zaciąganiem uprawnień z rynku (w 2021 r. około 40 % uprawień aukcyjnych zamiast zostać sprzedanych trafiło do rezerwy),

7. zakładane jest wprowadzenie oddzielnego systemu ETS dla transportu drogowego oraz dla budynków (ETS 2). Inaczej niż w przypadku obecnego ETS’u, opłata za emisje będzie zawarta w nośniku energii (paliwo, węgiel etc.),

8. można spodziewać się w dalszej perspektywie czasowej połączenia ETS 1 oraz ETS 2, co może przełożyć się na spadek cen w obecnym systemie.  Wz. z tym, iż handel emisjami jest podstawowym narzędziem realizacji europejskiej polityki klimatycznej można zakładać objęcie nim wszystkich sektorów gospodarki, z potencjalnym wyłączeniem rolnictwa i leśnictwa  

9. w celu rekompensaty negatywnych skutków społecznych polityki klimatycznej wprowadzony zostanie Klimatyczny Fundusz Społeczny. Fundusz będzie zasilany ok. 65 mld EUR pochodzącymi ze środków unijnych i dodatkowymi 21,7 mld EUR środków państw członkowskich. Największym beneficjentem będzie Polska, przy udziale w funduszu wynoszącym ok. 17 %. Aby uruchomić wsparcie państwa członkowskie będą zobowiązane do przyjęcia planów w tym zakresie, które będą przedkładane Komisji Europejskiej.

Jednocześnie poniżej przedstawiamy prognozy wiodących ośrodków analitycznych dotyczących kształtowania się ceny EUA:

The EU-ETS price through 2030 and beyond: A closer look at drivers, models and assumptions Input material and takeaways from a workshop in Brussels 30 November 2022

W przypadku ewentualnych pytań dotyczących w zakresie systemu EU ETS zachęcamy do kontaktu.

Jakub Bednarek – jakub.bednarek@maruszkin.pl  tel. +48 730 017 688
Autor
Jakub Bednarek LL.M
Ekspert w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, regulacji EU ETS i CBAM, wspierający firmy w dostosowaniu do wymogów zrównoważonych finansów i polityki klimatycznej.
Wyróźnione wpisy
Aplikuj o pracę

Wyślij nam swoje CV, nawet jeśli nie widzisz ogłoszenia, które by do Ciebie pasowało. Chętnie poznamy Cię mimo wszystko.

Załącz CV w PDF:
Aplikuj o pracę
Załącz CV w PDF: