Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że nabywcy samochodu przysługuje odszkodowanie od producenta samochodu, jeżeli pojazd nie spełnia wymogów ochrony środowiska.
- Wyrok Trybunału w sprawie Mercedes
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („Trybunał”) ma różne kompetencje, w tym do dokonania wiążącej dla polskich sądów wykładni przepisów prawa Unii Europejskiej w ramach tzw. procedury prejudycjalnej. Ostatnio Trybunał wydał wyrok C-100/21 w sprawie Mercedes (tutaj link do materiałów dotyczących prawa UE oraz link do wyroku. Poniżej prezentujemy jego podsumowanie.
- Czego dotyczyła sprawa?
Prawo UE reguluje wymogi dla pojazdów silnikowych. Przykładowo rozporządzenie w sprawie homologacji (link) zakazuje stosowania urządzeń ograniczających skuteczność działania układów kontrolujących emisje zanieczyszczeń, np.z układu wylotowego i par paliwa.
W sprawie spółka kupiła w 2014 r. używany samochód osobowy marki Mercedes. Powyższy pojazd był wyposażony w oprogramowanie sterujące pracą silnika zmniejszające poziom recyrkulacji spalin, gdy temperatury zewnętrzne sytuują się poniżej pewnego progu, w wyniku czego następuje wzrost emisji NOx. Nabywca nie był zadowolony z zakupu i domagał się naprawienia szkody, jaką wyrządził mu Mercedes poprzez wyposażenie samochodu w powyżej opisane urządzenie ograniczające skuteczność ochrony środowiska poprzez fałszowanie prawdziwej emisji NOx.
- Prawo UE chroni nabywców pojazdów w stosunku do producentów pojazdów
Trybunał orzekł, że prawo UE chroni, oprócz interesów ogólnych, szczególne interesy indywidualnego nabywcy pojazdu silnikowego w stosunku do producenta tego pojazdu, w przypadku gdy ów pojazd jest wyposażony w zabronione urządzenie ograniczające skuteczność działania. Innymi słowy, Trybunał uznał, że przepisy UE mają na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego, a homologacja samochodu może być udzielona tylko, jeżeli samochód spełnia wymogi dot. ochrony środowiska. Indywidualny nabywca, kupując pojazd, któremu towarzyszy świadectwo zgodności, może zatem racjonalnie oczekiwać, że samochód spełnia wszystkie wymogi dot. ochrony środowiska.
- Jak można pozwać producenta pojazdów o odszkodowanie?
Trybunał orzekł również, że prawo Unii należy interpretować w ten sposób, iż – w braku przepisów tego prawa w tej dziedzinie – prawo danego państwa członkowskiego, np. polskie, określa reguły dotyczące naprawienia szkody rzeczywiście wyrządzonej nabywcy pojazdu, o ile to odszkodowanie jest adekwatne do poniesionej szkody.
Innymi słowy, nabywcy samochodu przysługuje w stosunku do producenta tego pojazdu prawo do tego, by wspomniany pojazd nie był wyposażony w zabronione urządzenie ograniczające skuteczność działania. Krajowe kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające i przyznać nabywcy prawo do uzyskania odszkodowania od producenta pojazdu.
Autor: dr Radosław Maruszkin
Kontakt: radoslaw.maruszkin@maruszkin.pl
