Unia Europejska chroniąc środowisko ma m.in. za zadanie ochronę dzikiego ptactwa. Jest to zadanie konieczne do wykonania celów Wspólnotowych jeśli chodzi o poprawę warunków życia oraz zrównoważony rozwój.
- Czego dotyczy dyrektywa?
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa stawia sobie za główny cel zapewnienie ochrony wszystkich gatunków dzikiego ptactwa, które występuje naturalnie w stanie dzikim na terenie UE, ustanawiając zasady dotyczące ich ochrony, kwestii kontroli oraz gospodarowania nimi. Dyrektywa ma zastosowanie do ptactwa jak i jego jaj, gniazd oraz naturalnych siedlisk.
Kluczowymi pojęciami do zrozumienia treści omawianej dyrektywy są m.in.:
- siedlisko naturalne– naturalny obszar lub rodzaj środowiska, w którym dany rodzaj zwierzęcia lub rośliny normalnie występuje,
- biotop– obszar, w którym panują jednolite warunki środowiskowe, które zapewniają przestrzeń życiową dla określonych roślin i zwierząt.
Podejmowane kroki różnią się w zależności od tego, czy dany gatunek jest zagrożony czy należy te kroki stosować do wszystkich gatunków ptactwa.
I tak, w przypadku gatunków zagrożonych, państwa członkowskie są zobowiązane do podejmowania niezbędnych kroków, by zachować populacje dzikiego ptactwa na poziomie odpowiadającym wymogom ekologicznym, naukowym czy kulturowym. Musi się to odbywać z uwzględnieniem wymogów ekonomicznych i rekreacyjnych.
W stosunku do wszystkich gatunków ptactwa, aby chronić, zachowywać oraz przywracać biotopy oraz naturalne siedliska, dyrektywa wskazuje następujące środki:
- tworzenie obszarów ochrony,
- utrzymanie i gospodarka naturalnych siedlisk w ramach stref ochronnych oraz poza tymi strefami, uwzględniając potrzeby ekologiczne,
- przywracanie biotopów, które zostały zniszczone, oraz
- tworzenie biotopów.
2. Środki szczególne
Załączony do dyrektywy Załącznik I zawiera listę gatunków, które podlegają specjalnym środkom ochrony dotyczącym ich naturalnego siedliska. Celem podejmowania środków szczególnych jest zapewnienie przetrwania oraz reprodukcji na terenie, na którym występują. Mowa o takich gatunkach, które są:
- zagrożone wyginięciem,
- podatne na szczególne zmiany w ich naturalnym siedlisku,
- uznane za rzadkie, biorąc pod uwagę niewielkie populacje lub ograniczone lokalnie występowanie,
- pozostałe gatunki, które wymagają szczególnego zwrócenia na nie uwagi, przez wzgląd na specyficzny charakter naturalnego ich siedliska.
Podobne środki ochronne należy podejmować wobec regularnie występujących gatunków wędrownych, które nie zostały wymienione w załączniku I. Szczególna uwaga ma być poświęcana terenom podmokłym, zwłaszcza tych o znaczeniu międzynarodowym.
Kraje członkowskie działają na rzecz unikania powstawania zanieczyszczeń lub pogorszeń warunków naturalnych siedlisk poza tymi obszarami ochrony.
- Ogólne środki ochronne
Kraje członkowskie są zobowiązane do podejmowania koniecznych środków celem ustanowienia powszechnego systemy ochrony dla każdego gatunku ptactwa. Podejmowane środki mają w szczególności zabraniać:
- umyślnego zabijania lub chwytania przy zastosowaniu jakichkolwiek metod,
- umyślnego niszczenia lub uszkadzania gniazd i jaj lub usuwania gniazd,
- wybierania jaj dziko występujących i zatrzymywania jaj, nawet w przypadki, gdy są one puste,
- umyślnego płoszenia ptaków, zwłaszcza w okresie lęgowym i wychowu młodych, jeśli może to mieć znaczenie odnosząc się do celów dyrektywy,
- przetrzymywania ptactwa, które należy do gatunków, których chwytania i na które polowanie jest zabronione.
Dopuszcza się jednak wyjątki od powyższych zasad pod określonymi warunkami.
3. Polowanie na ptactwo
Na niektóre gatunki, tzn. takie o odpowiednim poziomie populacji, wymienione w załączniku II do dyrektywy, dopuszcza się możliwość polowania, z zastrzeżeniem, że przestrzegane są następujące zasady:
- liczebność populacji gatunków ptactwa nie może zagrażać zachowaniu populacji tych gatunków na poziomie zadowalającym oraz należy przestrzegać zasady rozsądnego wykorzystywania,
- polowania nie mogą się odbywać w okresie lęgowym oraz okresie wychowu młodych,
- polowania na gatunki wędrowne nie mogą być przeprowadzane w okresie ich powrotu do swoich miejsc wylęgu, oraz
- metody nieselektywnego lub prowadzonego na dużą skalę zabijania są zakazane.
Dopuszcza się wyjątki od powyższych zasad pod określonymi warunkami.
4. Prowadzenie badań
Państwa członkowskie zachęcają do wspierania i przeprowadzania badań dot. gospodarowania gatunkami dzikiego ptactwa w Europie, ich ochrony oraz rozsądnej eksploatacji.
5. Sprawozdawczość
Państwa członkowskie są zobowiązane co sześć lat przekazywać Komisji Europejskiej sprawozdanie dot. podjętych środków do wykonania omawianej dyrektywy oraz ich głównych skutków. Sprawozdanie jest publiczne.
6. Uwagi końcowe
W celu zapoznania się z treścią dyrektywy oraz innymi materiałami, zachęcamy do skorzystania z zakładki „materiały” na stronie www.maruszkin.pl
