Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zbierania i odbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych, wprowadzone w art. 101a Ustawy o odpadach.
Czym są odpady budowlane?
Odpady budowlane i rozbiórkowe to odpady powstałe podczas robót budowlanych.
Odpady budowlane – jakie są obowiązki wytwórcy?
Zgodnie z nim wytwórca odpadów budowlanych i rozbiórkowych jest obowiązany do zapewnienia wysegregowania z wytworzonych przez siebie odpadów budowlanych i rozbiórkowych, których powstaniu nie mógł zapobiec, co najmniej:
- drewna,
- metali,
- szkła,
- tworzyw sztucznych,
- gipsu i odpadów mineralnych, w tym betonu, cegły, płytek i materiałów ceramicznych oraz
- kamieni.
Segregacja ma na celu zapewnienie przydatności odpadów do przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub innego odzysku. Jeżeli wysegregowanie nie jest technologicznie możliwe lub brak wysegregowania pozwala na przygotowanie do ponownego użycia, recykling lub inny odzysk, to obowiązek ten nie ma zastosowania.
Kogo dotyczą nowe obowiązki?
Obowiązek dotyczy wytwórców odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów). Ponadto każdego, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów. Wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej.
Przepis rozróżnia sytuację, gdy wytwórcą jest osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą. W takim przypadku obowiązek wykonuje następny posiadacz odpadów, któremu ten wytwórca przekazał te odpady.
Wytwórca odpadów budowlanych i rozbiórkowych może zlecić wykonanie obowiązku podmiotowi, o którym mowa w art. 27 ust. 2 Ustawy o odpadach, w drodze umowy określającej dalsze zagospodarowanie wysegregowanych odpadów, zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Zgodnie z wspomnianym wyżej art., wytwórca odpadów lub inny posiadacz odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami wyłącznie podmiotom, które posiadają:
- zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
- koncesję na podziemne składowanie odpadów, pozwolenie zintegrowane, decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi, zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych lub wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości – na podstawie odrębnych przepisów, lub
- wpis do rejestru w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1 pkt 5 Ustawy o odpadach;
- chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania decyzji lub wpisu do rejestru.
Co istotne, odpowiedzialność za wykonanie powyższego obowiązku ponoszą solidarnie wytwórca odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz podmiot, o którym mowa w art. 27 ust. 2 Ustawy o odpadach.
Posiadacz odpadów wysegregowanych jest obowiązany do zapewnienia dalszego zagospodarowania tych odpadów zgodnie z art. 18 ust. 2-7 ustawy o odpadach, czyli zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami.
Odpady budowlane i wyjątki w przepisach ustawy
Ważne jest, że przepisów ustawy nie stosuje się do niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty.
Posiadacze odpadów są zobowiązani do prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z katalogiem odpadów. Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy jednak wytwórców odpadów budowlanych i rozbiórkowych pochodzących z robót budowlanych prowadzonych przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami.
