Jaki będzie kształt europejskiego rynku energii elektrycznej ?

Komisja Europejska rozpoczęła 23 stycznia długo oczekiwane konsultacje ws. kształtu rynku energii elektrycznej. Działania Komisji stanowią odpowiedź na wysokie ceny energii elektrycznej, które utrzymywały się na europejskim rynku od 2021 r., a szczególnie dotkliwie były odczuwane po rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Stan europejskiego rynku energii

Jak podkreśliła w dokumentach konsultacyjnych Komisja, obecna struktura rynku energii elektrycznej doprowadziła do powstania dobrze zintegrowanego środowiska regulacyjnego, umożliwiającego w normalnych warunkach Europie czerpanie korzyści gospodarczych z jednolitego rynku energii, zapewniając bezpieczeństwo dostaw i podtrzymując proces dekarbonizacji.  Ponadto rozwój transgranicznych połączeń międzysystemowych zapewnił również bezpieczniejszą, bardziej niezawodną i wydajniejszą pracę wspólnotowego systemu elektroenergetycznego.

Jednak, w kontekście obecnego kryzysu energetycznego istniejąca struktura rynku energii elektrycznej wykazała szereg niedociągnięć. Przede wszystkim należy zauważyć, ze cena energii elektrycznej była wysoce zależna od wahań cen surowców kopalnych wykorzystywanych w ramach technologii krańcowych. Ponadto w państwach, w których mix energetyczny jest w znacznym mierze złożony z OZE ukształtowało się poczucie, iż korzyści wynikające z dekarbonizacji nie są równomiernie dystrybuowane pośród społeczeństwa. Podczas gdy rachunki konsumentów i przedsiębiorstw w ostatnich miesiącach wzrastały, firmy energetyczne notowały nadzwyczajne zyski (tzw. windfall profits)

Komisja Europejska w materiałach konsultacyjnych podkreśliła, iż europejski sektor energetyczny stoi przed szeregiem długoterminowych wyzwań wynikających z rosnącego udziału energii OZE w mixie związanym z stopniowym dążeniem do pełnej dekarbonizacji do 2050 r. Wyzwania wynikające z tego procesu mogą wymagać dalszych zmian w energetycznym środowisku regulacyjnym.

Następne kroki

Celem działań Komisji jest przede wszystkim uzależnienie cen energii dla konsumentów i przedsiębiorców od wahań cen surowców kopalnych, których rzeczywista rola w wspólnotowym systemie energetycznym będzie stopniowo maleć.  Komisja przede wszystkim poszukuje metod na upowszechnienie  długoterminowych instrumentów zakupu energii, w tym PPA (power purchase agreements) i CfDs (contracts for difference).

 Do 13 lutego Komisja przewidziała możliwość uzupełnienia formularza konsultacyjnego i nadsyłanie opinii w tym zakresie – Electricity market – reform of the EU’s electricity market design (europa.eu) . Należy podkreślić, iż wzięcie udziału w konsultacjach daje możliwość reprezentacji własnych interesów i nie powinna być przede wszystkim zlekceważona przez przedsiębiorstwa  energetyczne. Wyniki konsultacji często znajdują realne odzwierciedlenie w działaniach podejmowanych przez Komisję.

Nasza ocena

Konsultację rozpoczęte przez Komisję Europejską były zapowiadane od dłuższego czasu i są elementem działań instytucji europejskich związanych z obecnym kryzysem energetycznym. W naszej ocenie  nie należy, jednak spodziewać się w przyszłości radyklanych zmian na rynku energii. Obecnie podejmowane działania są dużej mierze wynikiem presji politycznej wywieranej przez niektóre państwa członkowskie, których społeczeństwa wyjątkowo odczuły skutki rosnących cen energii (np. Hiszpania). Jednocześnie należy zauważyć, iż w sytuacji kryzysowej obecny model rynku energii w znacznej mierze spełnił swoje zadanie poprzez redukcję popytu na energię i następujące po tym stopniowe obniżenie cen. Jednocześnie wszelkie reformy, przede wszystkim czesiowe odstępstwa od zasady merit order, wiążą się licznymi ryzykami, w tym spowolnieniu rozwoju OZE i zwiększeniu wykorzystania paliw kopalnych.

Na marginesie należy podkreślić, iż wbrew pojawiającym się w przestrzeni publicznej opiniom, obecny kryzys energetyczny nie w żadnej mierze z wiązany z rozwojem OZE, co potwierdziła między innymi Światowa Agencja Energii w World Energy Outlook 2022   (link- https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2022)

W razie pytań, zachęcamy do kontaktu z Jakubem Bednarkiem – jakub.bednarek@maruszkin.pl

Cotygodniowy newsletter

O wszystkim, co najistotniejsze w branży ochrony środowiska informujemy na bieżąco w biuletynie Kancelarii Maruszkin.

Jesteśmy partnerem:
  • cpc
  • pipc
  • pspa

Kontrast

Rozmiar tekstu

facebook linkedin twitter mail contrast letter