Unia Europejska reguluje kwestie dotyczące handlu dzikimi gatunkami zarówno flory jak i fauny.
Zgodnie z Konwencją o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES), pod którą podpisała się UE, niektóre gatunki objęte są ochroną przed ich nadmierną eksploatacją spowodowaną handlem międzynarodowym. W odpowiedzi na to, UE przyjęła Rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi, które ustanawia rygorystyczne środki kontroli na zewnętrznych granicach UE. Chodzi m.in. o kontrolę dokumentacji oraz towarów w urzędach celnych na granicy, na której są wprowadzone.
1 Terminologia, cel i zakres stosowania
Celem powyższego rozporządzenia jest ochrona gatunków dzikiej flory i fauny oraz gwarancja ich zachowania w drodze regulowania handlu nimi.
Rozporządzenie posługuje się specyficzną terminologią i zawiera liczne definicje legalne, m.in:
- „kraju pochodzenia” przez którą rozumie się kraj, w którym okaz został pozyskany
w naturze, wyhodowany w niewoli lub sztucznie rozmnożony, - „sprowadzania z morza” przez którą rozumie się wprowadzenie do Wspólnoty jakiegokolwiek okazu pozyskanego i sprowadzonego bezpośrednio ze środowiska morskiego niepodlegającego jurysdykcji jakiegokolwiek Państwa, w tym z przestrzeni powietrznej nad morzem, dna morskiego i gruntu poniżej morza,
- „cele główne handlowe” przez którą rozumie się wszelkie cele, których niehandlowe aspekty wyraźnie nie dominują czy
- „sprzedaż” przez którą rozumie się wszelki rodzaj sprzedaży. Do celów niniejszego rozporządzenia najem, handel wymienny lub zamianę uważa się za sprzedaż; wyrażenia pokrewne rozumie się w podobny sposób.
- Kluczowe zagadnienia
Zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu, państwa członkowskie są zobowiązane do stosowania przepisów dotyczących importu i eksportu zagrożonych gatunków zwierząt i roślin jak i produktów z nich pochodzących. Kluczową tematyką omawianego rozporządzenia jest kontrola handlu oraz organizacja i przekazywanie informacji.
2. Kontrola handlu
Zgodnie z założeniem dot. kontroli handlu m.in.:
- importowanie okazów zagrożonych gatunków na teren UE wymaga zezwolenia wydanego przez organ administracyjny państwa członkowskiego przeznaczenia lub zawiadomienia o imporcie,
- eksportowanie z terenu UE wymaga zezwolenia na eksport lub świadectwa ponownego wywozu wydanego przez organ administracyjny państwa członkowskiego UE, w którym znajdują się planowane do eksportu okazy,
- kategorie okazów zostały opisane odpowiednio w załącznikach do rozporządzenia, które zapewniają odpowiednie stopnie ochrony uzależniając ochronę od poziomu zagrożenia danego gatunku,
- państwa członkowskie mogą wprowadzać własne, bardziej rygorystyczne zasady,
- Specjalne zasady mają zastosowanie do okazów urodzonych i hodowanych w niewoli lub będących wynikiem sztucznej prokreacji, częścią przedmiotów osobistego użytku lub przeznaczonych dla instytucji naukowych.
3. Organizacja i przekazywanie informacji
Zgodnie z założeniem dot. organizacji i przekazywania informacji państwa członkowskie są zobowiązane by m.in.:
- wyznaczać urzędy celne celem przeprowadzania kontroli,
- wyznaczać organy zarządzania i naukowe odpowiedzialne za wykonanie treści rozporządzenia,
- monitorować przestrzeganie przepisów i karać naruszenia, oraz
- opracowywać sprawozdania i wymieniać informacje na temat wykonywania rozporządzenia, a także wszelkich odrzuconych wniosków o zezwolenie.
4. Plan działań
W 2016 roku, KE przyjęła plan działania przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, który jest uzupełnieniem i wsparciem wdrażania przepisów dotyczących dzikich gatunków. Przegląd planu działań ma nastąpić w 2022 r.
5. Uwagi końcowe
W celu zapoznania się z treścią rozporządzenia oraz innymi materiałami, zachęcamy do skorzystania z zakładki „materiały” na stronie www.maruszkin.pl
