Program Copernicus to część programu kosmicznego UE, która ma wspierać ochronę środowiska i klimatu.
Unia Europejska rozwija własny program kosmiczny, w którego skład wchodzą, m.in.:
- Galileo,
- Europejski system wspomagania satelitarnego (EGNOS),
- Copernicus,
- Świadomość sytuacyjna w przestrzeni kosmicznej (SSA) i
- GOVSATCOM.
Copernicus to operacyjny, niezależny, ukierunkowany na użytkowników cywilny system obserwacji Ziemi oferujący dane i usługi geoinformacyjne, obejmujący satelity, infrastrukturę naziemną, instalacje przetwarzania danych i informacji oraz infrastrukturę dystrybucyjną, w oparciu o politykę bezpłatnego, pełnego i otwartego dostępu do danych.
Copernicus wspiera kształtowanie, realizację i monitorowanie polityki Unii i jej państw członkowskich, np. Polski, w tym w dziedzinach środowiska, zmiany klimatu, mórz i atmosfery w celu dalszego ograniczania obciążeń administracyjnych. Działania Copernicus obejmują, np. budowę potencjału obserwacyjnego w zakresie monitorowania antropogenicznych emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych.
Działania kwalifikowalne dotyczące usług systemu Copernicus obejmują, np. usługi w zakresie monitoringu, sprawozdawczości i zapewniania przestrzegania prawa ochrony środowiska, obejmujące monitorowanie:
- atmosfery na poziomie globalnym w celu dostarczenia informacji na temat jakości powietrza i składu chemicznego atmosfery,
- środowiska morskiego w celu dostarczenia informacji na temat stanu i dynamiki ekosystemów oceanicznych, morskich i przybrzeżnych, ich zasobów i wykorzystania,
- obszarów lądowych i rolnictwo w celu dostarczenia informacji na temat pokrycia terenu, użytkowania gruntów i zmiany sposobu ich użytkowania, obiektów dziedzictwa kulturowego, ruchu ziemi, obszarów miejskich, ilości i jakości wód śródlądowych, lasów, rolnictwa i innych zasobów naturalnych, różnorodności biologicznej i kriosfery i
- zmiany klimatu w celu dostarczenia informacji na temat antropogenicznych emisji oraz absorpcji CO2 i innych gazów cieplarnianych, kluczowych zmiennych dotyczących klimatu, powtórnych analiz klimatu, prognoz sezonowych, przewidywań zmiany klimatu i określania jej przyczyn, informacji na temat zmian w strefie podbiegunowej i Arktyce, jak również wskaźników o odpowiedniej skali czasowej i przestrzennej.
System obejmuje dane z trzech źródeł:
- dane satelitarne z rodzin satelit SENTINEL,
- dane z naziemnych stacji pomiarowych oraz
- dane od podmiotów zewnętrznych.
W ramach problemowej koncentracji, Program Copernicus dzieli się na 6 „podwydziałów”, odpowiadających celom jakie zostały postawione przed systemem. Podwydziałami, oraz jednostkami organizacyjnymi odpowiedzialnymi za ich utrzymanie, są odpowiednio w obszarze:
- atmosfera – Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych,
- środowisko morskie – Mercator-Océan International,
- obszary lądowe – Europejska Agencja Środowiska,
- zmiana klimatu – Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych,
- bezpieczeństwo – Centrum Satalitarne Unii Europejskiej (Satcen), Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego, Frontex,
- sytuacje kryzysowe – Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej.
Dane z systemu Copernicus są objęte polityką bezpłatnego, pełnego, i otwartego dostępu.
Program Copernicus jest wciąż w fazie rozwoju, zatem nie wszystkie planowane funkcjonalności są jeszcze dostępne. Jednak ilość obecnie dostępnych danych już teraz jest znaczna i wynosi ok. 12 TB surowych danych dziennie.
