14 września podczas posiedzenia plenarnego Parlamentu Europejskiego w Strasburgu został przedstawiony projekt rozporządzenia mający na celu obniżenie cen energii. Projekt Komisji przewiduje obniżenie zapotrzebowania energii jak również nałożenie ograniczenia dochodu dla tzw. intermarginalnych podmiotów na rynku energetycznym.
Czym jest ograniczenie zapotrzebowania na energię?
Komisja proponuje ustalenie celów obniżenia zużycia energii w ramach Państw Członkowskich o 10% oraz o 5% w tzw. szczytowych godzinach. Ograniczenie zużycia energii jest próbą obniżenia cen energii poprzez ograniczenie zapotrzebowania. Dwojaki charakter środka ma jednocześnie obniżać generalne zużycie jak również zmniejszać obciążenie sieci. Ograniczenie to jest oddzielne od już istniejących celów efektywności energetycznej, przyjętych w ramach dyrektywy o efektywności energetycznej.
Metody, jakie będą służyć osiągnięciu tego celu, są ustalane przez każde Państwo Członkowskie. Muszą one jednakże spełniać szereg wymogów, tj:
- mieć charakter rynkowy, z rekompensatą, w stosownych przypadkach, ustalaną w drodze otwartego procesu konkurencyjnego, w tym przetargów, w których zwycięscy oferenci otrzymują rekompensatę;
- wiązać się z rekompensatą finansową tylko wtedy, gdy taka rekompensata jest wypłacana za dodatkową, niezużytą energię elektryczną w porównaniu z oczekiwanym zużyciem w danej godzinie bez przetargu;
- nie zakłócać nadmiernie konkurencji ani prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego energii elektrycznej;
- nie mogą być nadmiernie ograniczone do określonych klientów lub grup klientów, w tym agregatorów, zgodnie z art. 17 dyrektywy (UE) 2019/944;
- nie uniemożliwiać nadmiernie procesu zastępowania technologii paliw kopalnych technologiami wykorzystującymi energię elektryczną
Czym są podmioty intermarginalne?
W obecnym kryzysie, nie każde przedsiębiorstwo energetyczne posiada te same uwarunkowania rynkowe. Koszty operowania dla niektórych z nich nie wzrosły równie gwałtownie jak ceny energii, tworząc zjawisko olbrzymiego wzrostu dochodów kosztem społeczeństwa. W duchu społecznej gospodarki rynkowej Komisja proponuje ograniczenie tych dochodów dla tych przedsiębiorstw.
Podmiotami intermarginalnymi są przedsiębiorstwa otrzymujące swój dochód ze sprzedaży energii z następujących źródeł:
- energia wiatrowa
- fotowoltanika
- energetyka geotermalna
- energetyka wodna
- energetyka oparta o biomasę (z wykluczeniem bio-metanu)
- energia z odpadów
- energia atomowa
- energia z węgla brunatnego
- energia z ropy oraz innych produktów ropnych
Projekt rozporządzenia przewiduje ograniczenie dochodu za MWh energii na poziomie 180 EUR dla powyższych przedsiębiorstw. Jednakże, Państwa Członkowskie mogą znieść to ograniczenie wobec niektórych podmiotów, jeżeli
- nałożenie i kontrola tego ograniczenia łączy się ze znacznymi kosztami administracyjnymi, oraz
- producent energii produkuje energię z instalacji o maksymalnej przepustowości poniżej 20 kW.
Nadwyżka dochodów, pobierana przez Państwo Członkowskie, ma być przeznaczona na środki mitygujące efekty wysokich cen energii wśród odbiorców końcowych w sposób „celowany” oraz w zgodzie z celami ograniczania zużycia energii. Środkami takimi mogą być bezpośrednie dopłaty do rachunków, kompensacja za ograniczenie zużycia energii oraz wspieranie efektywności energetycznej.
Forma prawna i przyjęcie dokumentu
Dokument jest przeznaczony do przyjęcia przez Radę (UE) na podstawie art. 122 ust.1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Bez uszczerbku dla innych procedur przewidzianych w Traktatach, Rada, na wniosek Komisji, może postanowić, w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi, o środkach stosownych do sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii. Zdaniem Komisji, takie trudności mają teraz miejsce.
Obecnie dokument jest opracowywany przez Grupę Roboczą Rady do spraw energii
Przyjęcie przez Radę może nastąpić podczas posiedzenia Rady w połowie października (20-21 października), lub na specjalnie zwołanym posiedzeniu na wniosek jednego członka Rady bądź Komisji Europejskiej.
