Uproszczając, tzw. Ustawa OOŚ wprowadza obowiązek uzyskania decyzji środowiskowej i reguluje inne kwestie związane z udziałem społeczeństwa w ochronie środowiska.
Ustawa OOŚ reguluje, m.in.:
- zasady udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie,
- obowiązek uzyskania tzw. decyzji środowiskowej i
- zasady udziału społeczeństwa w ochronie środowiska.
- Zasady udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie
Każdy ma prawo zażądać od organu administracji publicznej aby udostępniono mu informacje o środowisku i jego ochronie. Administracja ma obowiązek udzielenia interesantom niezbędnej pomocy oraz wskazówek w wyszukiwaniu odpowiednich danych w tym zakresie. Informacja powinna być udostępniona jak najszybciej, nie później niż w ciągu miesiąca od złożenia wniosku. Dodatkowo wiele informacji musi być publikowanych w tzw. BIPie, czyli Biuletynie Informacji Publicznej.
- Obowiązek uzyskania decyzji środowiskowej
Ochrona środowiska przed zagrożeniami polega, m.in. na obowiązku uzyskania tzw. decyzji środowiskowej przed realizacją niektórych przedsięwzięć. „Przedsięwzięcie” to zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin. Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty. Sztuczne dzielenie planowanej inwestycji na mniejsze w celu uniknięcia tej kwalifikacji narusza przepisy.
Decyzje środowiskową muszą uzyskać wyliczone w rozporządzeniu ministra przedsięwzięcia, np. większość odnawialnych źródeł energii (OZE). Powyższe projekty dzieli się na dwie grupy, tj.:
- wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (tzw. OOŚ) czyli weryfikację raportu, zyskanie opinii i uzgodnień i zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu i
- niewymagające ww., gdzie wystarczający jest tzw. KIP czyli karta informacyjna przedsięwzięcia.
- Zasady udziału społeczeństwa w ochronie środowiska
Społeczeństwo może chronić środowisko przede wszystkim biorąc udział w postępowaniu administracyjnym o wydanie decyzji środowiskowej dla inwestora. Może to polegać na składaniu wniosków, dokumentów i innych pism do organu administracyjnego prowadzącego postępowanie, np. burmistrza.
Ustawa OOŚ przewiduje również znaczące uprawnienie dla istniejących co najmniej rok organizacji ekologicznych. Powołując się na swoje cele statutowe, mogą one:
- uczestniczyć w postępowaniu administracyjnym,
- wnosić odwołania od decyzji i
- składać skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
- Konsekwencje naruszenia przepisów
Główną sankcją za brak uzyskania wymaganej decyzji środowiskowej jest brak możliwości uzyskania następnych decyzji w ramach procesu inwestycyjnego, np. tzw. WZetki czy pozwolenia na budowę.
Dodatkowo inwestor, których realizuje przedsięwzięcie i narusza niektóre postanowienia decyzji środowiskowych może zostać ukaranych administracyjną karą pieniężną w wysokości od 5 tysięcy do miliona złotych.
