Obowiązek wprowadzania butelki jednorazowej/ opakowania tetrapak o pojemności do 3l. wraz z przymocowaną zakrętką lub wieczkiem obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2024 r. i jest wpisany w ustawie opakowaniowej. Z kolei sam wymóg „przymocowania nakrętki” pochodzi z regulacji unijnej, tzw. Dyrektywy SUP. Zagadnienie wydaje się być oczywiste, ale pojawiają się problemy praktyczne. Zachęcamy do zapoznania się z poniższymi kwestiami.
Zgodnie z art. 14b Ustawy
„Wprowadzający produkty w jednorazowych opakowaniach na napoje będących pojemnikami z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów może wprowadzać do obrotu napoje w tych pojemnikach, jeżeli zakrętki i wieczka tych pojemników wykonane z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do nich podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju”.
Art. 14b wszedł w życie od dnia 1 lipca 2024 r.
Jak rozumieć moment wprowadzenia do obrotu produktów w opakowaniach?
Wprowadzenie do obrotu produktów w opakowaniach następuje w dniu: 1) wydania produktu z magazynu albo przekazania go osobie trzeciej – w przypadku produktu wytworzonego na terytorium kraju, 2) ich przywozu na terytorium kraju; 3) wystawienia faktury potwierdzającej odpowiednio wewnątrzwspólnotowe nabycie opakowań albo wewnątrzwspólnotowe nabycie produktów w opakowaniach. Jeżeli wprowadzenie do obrotu produktów w opakowaniach nastąpiło w dwóch różnych terminach określonych powyżej, za dzień wprowadzenia do obrotu produktów w opakowaniach uważa się dzień, w którym ich wprowadzenie do obrotu nastąpiło wcześniej.
Od 1 lipca 2024 r. wszedł w życie również art. 56 ust. 1 pkt 4b Ustawy, zgodnie z którym administracyjnej karze pieniężnej od 10 do 500 tysięcy złotych podlega ten, kto
„wbrew przepisowi art. 14b wprowadza do obrotu produkty w jednorazowych opakowaniach na napoje będących pojemnikami z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów, których zakrętki i wieczka wykonane z tworzyw sztucznych nie pozostają przymocowane do nich podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju”.
Jak mogę wykazać, że nakrętka jest faktycznie przytwierdzona?
Dla przypomnienia, od 1 czerwca 2023 r. obowiązuje decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2023/1060 z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie normy zharmonizowanej dotyczącej metod badań oraz wymagań mających na celu wykazanie, że zakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do pojemników na napoje, opracowanej na potrzeby dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904. W Dzienniku Urzędowym UE pojawia się więc jedynie odniesienie do normy zharmonizowanej EN 17665:2022 +A1:2023 „Opakowania – Metody badań oraz wymagania mające na celu wykazanie, że zakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do pojemników na napoje”. Norma to dokument, z którego treścią można zapoznać się dopiero po jego zakupie. W Polsce za możliwość zapoznania się z normą odpowiada Polski Komitet Normalizacyjny.
Czy opakowania wielomateriałowe po sokach czy mleku (tzw. tetrapak) również muszą mieć przytwierdzoną nakrętkę?
Tak. Dyrektywa SUP mówi wprost o opakowaniach wielomateriałowych. Z kolei polska ustawa mówi o pojemnikach na napoje, więc opakowania wielomateriałowe również są objęte.
Czy opakowania typu doypack na np. musy owocowe, jogurty, desery również powinny mieć przytwierdzoną nakrętkę?
Naszym zdaniem, takie opakowania nie podlegają obowiązkowi stałego połączenia nakrętki z opakowaniem.
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy odnieść się do artykułu 14b ustawy opakowaniowej. Artykuł ten zezwala na wprowadzanie do obrotu wyłącznie napojów w jednorazowych opakowaniach z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów, pod warunkiem że zakrętki i wieczka wykonane z tworzyw sztucznych są trwale przymocowane do pojemników. Z kolei, aby ocenić, czy dany produkt jest pojemnikiem, czy paczką (np. doypack), należy odwołać się do wytycznych Komisji Europejskiej dotyczących produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na podstawie dyrektywy (UE) 2019/904 dotyczącej zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (2021/C 216/01). Wytyczne te wskazują, że rozróżnienie między pojemnikami na żywność a paczkami opiera się na sztywności opakowania: sztywne i częściowo sztywne opakowania uznaje się za pojemniki na żywność, natomiast elastyczne materiały opakowaniowe kwalifikowane są jako paczki lub owijki.
W związku z powyższym, saszetka typu doypack na np. mus owocowy w naszym przekonaniu nie jest pojemnikiem na napoje, dlatego nie podlega przepisom przymocowania zakrętki do pojemnika.
Autorka: Magda Biernat-Kopczyńska
Zachęcamy do kontaktu: magda.biernat@maruszkin.pl
- Link do treści decyzji: Publications Office (europa.eu)
- Ustawa, art. 9 ust. 1 i 2.
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, Dz.U.2023.1658 t.j. z dnia 2023.08.21, dalej: „Ustawa”.
- Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2023.877 z dnia 2023.05.09, art. 22 pkt 2.
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 927 z późn. zm.).
- Art. 6, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (PE/11/2019/REV/1. Dz.U. L 155 z 12.6.2019, str. 1—19).