Czy Twoje przedsiębiorstwo chce działać zgodnie z Taksonomią? Jakie zatem standardy ochrony praw człowieka musi spełniać?

Zgodnie z Taksonomią, tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo, jeżeli jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Innymi słowy, przedsiębiorstwo prowadzące tę działalność musi przestrzegać określonych standardów ochrony praw człowieka i praw pracowniczych.

Taksonomia przede wszystkim wskazuje na potrzebę implementacji zaleceń wskazanych w międzynarodowym soft law, czyli:

• wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych  i
• wytyczne ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka (tzw. Ruggie principles)

W artykule przybliżamy obowiązki jakie, w tym zakresie powinno zrealizować przedsiębiorstwo i wskazujemy, jak w tym kontekście przygotować się na zbliżające się raportowanie taksonomiczne.

Wytyczne platformy

Platforma ds. Zrównoważonych Finansów w zeszłym roku przygotowała praktyczne wytyczne dot. spełnienia minimalnych gwarancji, które w istotny sposób pomagają określić, czy spełnione są minimalne gwarancje.

Jak wskazuje Platforma, jednym z pierwszych etapów oceny, czy spełnione są minimalne wymagania powinno być określenie, czy dane przedsiębiorstwo implementowało oraz raportuje w zakresie przyjętych procedur należytej staranności, przede wszystkim w zakresie poszanowania praw człowieka i praw pracowniczych objętych minimalnymi gwarancjami Taksonomii.

Należy też na wstępie zaznaczyć, iż za spełniające minimalne kryteria nie mogą być uznane przedsiębiorstwa biorące udział w produkcji min przeciwpiechotnych, amunicji kasetowej, broni chemicznej i broni biologicznej.

Prawa człowieka

W uproszczeniu implementacje wymagań dotyczących przestrzegania praw człowieka można podzielić na następujące etapy:

1. przyjęcie procedur należytej staranności w politykach i procedurach przedsiębiorstwa,
2. identyfikacja i ocena ewentualnego negatywnego odziaływania przedsiębiorstwa na prawa człowieka, w tym poprzez zaangażowanie w dialog z interesariuszami,
3. podejmowanie działań w celu zaprzestania, zapobiegania, łagodzenia i naprawy negatywnych skutków działalności przedsiębiorstwa,
4. nadzór nad realizacją ww. działań i ich wyników,
5. publiczna komunikacja polityki w zakresie należytej staranności oraz działań podejmowanych w celu uniknięcia i przeciwdziałania niepożądanemu oddziaływaniu na prawa człowieka,
6. zaangażowanie i współpraca w usuwaniu skutków naruszeń praw człowieka, w tym uczestnictwo procedurach przewidzianych w mechanizmach skargowych, np. uczestnictwo w procesie rozpatrywania skarg przez Krajowy Punkt Kontaktowy OECD, oraz efektywne umożliwienie jednostkom i grupom zgłaszania obaw dotyczących ewentualnych negatywnych skutków wynikających z działalności przedsiębiorstwa.

Przeciwdziałanie korupcji

W odniesieniu do przeciwdziałaniu korupcji należy przede wszystkim poddać ocenie czy:

• przedsiębiorstwo opracowało, przyjęło i podało do wiadomości publicznej polityki pozwalające zapobiegać i wykrywać korupcje i
• przedsiębiorstwo lub kadra kierownicza, w tym kadra kierownicza spółek zależnych została uznana odpowiedzialna za działalność korupcyjną (np. na podstawie przepisów karnych lub przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary)

Realizacja obowiązków podatkowych

W odniesieniu do przestrzegania obowiązków podatkowych ocenie należy poddać czy:

• czy przedsiębiorstwo nadzoruje przestrzeganie obowiązków podatkowych i implementowało polityki zarządzania ryzykiem podatkowym zgodnie z wytycznymi OECD i
• przedsiębiorstwo nie dopuściło się uchybień w zakresie realizacji tych obowiązków.

Należy podkreślić, iż przestrzegania przepisów podatkowych nie ogranicza się  do braku uchybień prawnych w tym zakresie, ale obejmuje również niepodejmowanie działań służących unikaniu opodatkowania poprzez agresywne planowanie podatkowe. Wytyczne OECD wskazują na konieczność przestrzegania „ducha prawa podatkowego”.

Przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji:

W kontekście wymagań dotyczących uczciwej konkurencji należy przede wszystkim zapewnić aby przedsiębiorstwo:

• upowszechniało pośród swoich pracowników wiedzę (w tym poprzez przeprowadzanie odpowiednich szkoleń pośród kadry kierowniczej) oraz przyjęło odpowiednie procedury przepisów i regulacji dotyczących ochrony konkurencji  i
• przedsiębiorstwo lub jej kadra kierownicza (w tym w odniesieniu do spółek zależnych), nie zostały przez odpowiednie organy krajowe uznane za odpowiedzialnym naruszenia prawa ochrony konkurencji.

Zalecane następne kroki

W bieżącym roku w ramach sprawozdawczości przedsiębiorstwa niefinansowe pierwszy raz będą musiały raportować w zakresie określonych kluczowych wskaźników (obrót, CapEx, OpEx) zgodność prowadzonej działalności z Taksonomią. Przed rozpoczęciem tego procesu zalecane byłoby przeprowadzenie przeglądu polityk przedsiębiorstwa w zakresie przestrzegania praw człowieka. Należy zauważyć, iż często wprowadzenie jedynie małych zmian w zakresie praktyki działania danego podmiotu może umożliwić mu zaraportowanie danej działalności gospodarczej jako zgodnej z Taksonomią.

Wszystkie osoby zainteresowane Taksonomią, zachęcamy do kontaktu z Jakubem Bednarkiem – jakub.bednarek@maruszkin.pl.